โปรแกรม Scratch เป็นโปรแกรมโอเพนซอร์ส (open source software) พัฒนาโดยนักวิจัยที่ห้องปฏิบัติการสื่อ (MIT Media Lab) สถาบันเทคโนโลยีแมสซาซูเซตส์ ประเทศสหรัฐอเมริกา 

      Scratch ออกแบบมาให้ใช้กับเด็กอายุ 8-16 ปี และเป็นทางเลือกที่ดีในการเขียนโปรแกรมสำหรับผู้เริ่มต้น ปัจจุบัน Scratch พัฒนาถึงเวอร์ชัน 3.27.0 ผู้ใช้สามารถเขียนโปรแกรมออนไลน์ หรือดาวน์โปลดโปรแกรมมาใช้ที่เครื่องคอมพิวเตอร์แบบออฟไลน์ นอกจากนี้ภายในเว็บไซต์ยังมีข้อมูลความรู้เกี่ยวกับคำสั่งและตัวอย่างของโปรแกรม อีกทั้งยังมีแหล่งชุมชนออนไลน์ให้ได้ศึกษาและเรียนรู้การทำงานร่วมกัน โดยสามารถเผยแพร่ผลงานของตน และสามารถนำโปรแกรมของผู้อื่นที่อัปโหลดไว้มาปรับแก้ได้อีกด้วย

      เนื่องจากโปรแกรม Scratch เป็นโปรแกรมภาษาเชิงกราฟิกจึงทำให้ใช้งานง่าย สามารถสร้างสคริปต์ หรือโปรแกรมที่ประกอบด้วยบล็อกคำสั่งต่างๆมาวางต่อกันเป็นลำดับ โดยไม่ต้องกังวลกับการพิมพ์คำสั่งผิดพลาด หน้าต่างโปรแกรม Scratch ดังรูป 

การเข้าใช้งาน Scratch มี 2 วิธี

1.การเข้าใช้งานแบบออนไลน์ (Online)

สามารถทำได้โดยเข้าไปที่เว็บไซต์ http://scratch.mit.edu/ 

2. การเข้าใช้งานแบบออฟไลน์ (Offline)

    ในการเขียนโปรแกรมมีหลายกรณีที่ต้องมีการทำงานซ้ำๆกัน ซึ่งทำให้ต้องเขียนคำสั่งชุดเดียวกันซ้ำกันหลายครั้ง เพื่อให้การทำงานมีประสิทธิภาพ Scratch มีคำสั่งที่ใช้ในการทำงานแบบวนซ้ำซึ่งอยู่ในกลุ่มบล็อก Control ดังนี้

ตัวอย่าง การวาดรูปสี่เหลี่ยม

แนวคิดในการวาดรูปสี่เหลี่ยม คือ ต้องวาดเส้นตรงแล้วต้องเปลี่ยนทิศทางการวาดเป็นมุม 90 องศา ซึ่งถ้าสังเกตจะเห็นว่า ส่วนนี้มีการทำซ้ำ 4 รอบ แต่ก่อนการสั่งวาดรูปจะต้องมีการล้างหน้าจอภาพให้ว่างก่อนแล้วจึงวางปากกา และกำหนดจุดเริ่มต้นของการวาด จากแนวคิดเขียนรหัสลำลองได้ดังนี้

1. ล้างจอภาพ
2. วางปากกา
3. กำหนดตำแหน่งเริ่มวาดที่พิกัด (0,0)
4. ทำงานต่อไปนี้ 4 รอบ
        4.1 ลากเส้นตรง 100 หน่วย
        4.2 หมุนตามเข็มนาฬิกา 90 องศา

     ตัวแปร (variable) เป็นชื่อที่กำหนดขึ้นเพื่อใช้เก็บข้อมูลและเรียกใช้ในการทำงานต่างๆ ใน Scratch สามารถกำหนดการใช้งานตัวแปรได้เช่นเดียวกับภาษาโปรแกรมอื่น

     โดยการสร้างตัวแปรทำได้โดยคลิกบล็อกคำสั่ง Make a Variable  ที่อยู่ในกลุ่มบล็อก variable

     การตั้งชื่อตัวแปรควรใช้ชื่อที่มีความหมายสอดคล้องกับข้อมูล เช่น name ใช้สำหรับเก็บชื่อ score ใช้สำหรับเก็บคะแนน และ price ใช้สำหรับเก็บราคา และการกำหนดขอบเขตการใช้งานตัวแปร สามารถกำหนดได้ 2 แบบ ดังนี้

        - For all sprites              กำหนดให้ทุกตัวละครสามารถใช้งานตัวแปรนี้ได้

   - For this sprite only      กำหนดให้ใช้งานตัวแปรนี้ได้เฉพาะกับตัวละครที่สร้างตัวแปรนี้เท่านั้น

    ถ้าสร้างตัวแปรเสร็จแล้ว จะมีบล็อกคำสั่งปรากฏขึ้นมาอีก 5 บล็อก ในที่นี้จะยกตัวอย่างเมื่อมีการสร้างตัวแปร count ดังตาราง

บล็อกคำสั่งที่เกี่ยวกับตัวแปร 

    ในโปรแกรม Scratch นอกจากจะมีตัวดำเนินการที่ใช้ในการคำนวณทางคณิตศาสตร์ซึ่งอยู่ในกลุ่มบล็อก Operators แล้ว ยังมีตัวดำเนินการเปรียบเทียบตามเงื่อนไขที่ระบุ โดยผลลัพธ์ที่ได้จะมีค่าเป็นจริงหรือเท็จเท่านั้น

    ตารางแสดงตัวอย่างตัวดำเนินการทางคณิตศาสตร์และตัวดำเนินการเปรียบเทียบ

    ใน Scratch มีบล็อกคำสั่งสำหรับการทำงานแบบมีทางเลือก (Selection) จะใช้ในกรณีที่ต้องการให้โปรแกรมมีการตัดสินใจเลือกทำงาน อย่างใดอย่างหนึ่งตามเงื่อนไขที่กำหนด  บล็อกคำสั่งสำหรับการทำงานแบบมีทางเลือกมีดังนี้

     โปรแกรม Scratch เป็นโปรแกรมเชิงกราฟิกที่ใช้งานง่าย สามารถเขียนโปรแกรมเพื่อสั่งให้คอมพิวเตอร์ ทำงานได้โดยใช้บล็อกคำสั่งวางต่อกันเป็นลำดับ การเขียนโปรแกรมที่เกี่ยวกับการคำนวณต่างๆ อาจจำเป็นต้องมีการตรวจสอบเงื่อนไขการทำงาน หรือการกำหนดให้มีการบวชซ้ำ ซึ่ง Scratchก็มีบล็อกคำสั่งต่างๆ ให้ใช้งานที่ครอบคลุมทั้งการทำงานแบบวนซ้ำ และมีทางเลือก 

    รวมถึงมีตัวดำเนินการต่างๆ ให้เลือกใช้ตามความต้องการ ไม่ว่าจะเป็นตัวดำเนินการทางคณิตศาสตร์หรือตัวดำเนินการเปรียบเทียบ โดยถ้าต้องการทำงานแบบไม่รู้จบสามารถกำหนดได้โดยใช้บล็อกคำสั่ง forever หรือถ้าต้องการกำหนดจำนวนรอบในการทำงานจะใช้บล็อกคำสั่ง repeat

    นอกจากนั้นยังมีบล็อกคำสั่งสำหรับการทำงานที่ต้องการตรวจสอบเงื่อนไขเพื่อเลือกทำงานอย่างใดอย่างหนึ่ง คือคำสั่ง if , if else และบล็อกคำสั่งที่ใช้สำหรับงานที่ต้อง มีการวนรอบและตรวจสอบไปพร้อมกันซึ่งหากเงื่อนไขเป็นเท็จจึงจะทำงานตามที่กำหนด นั่นคือคำสั่ง repeat until แต่ถ้าต้องการให้มีการวนรอบการทำงานไปจนกว่าจะพบว่าเงื่อนไขเป็นจริง จะใช้บล็อกคำสั่ง wait until ในการตรวจสอบการทำงานได้